Bir kronik ağrı ve yorgunluk sendromu olarak da bilinen “Fibromiyalji sendromu” ; kaslarda yaygın ağrı ve hassasiyet, uyku bozukluğu, yorgunluk, halsizlik ve sabah tutukluğu ile kendini gösterir. Fibromiyalji, kronik yumuşak doku romatizmal ağrı sendromu olarak bilinir. Fibromiyaljinin en önemli özelliği; vücudun belli noktalarında aşırı hassasiyet olmasıdır.
Fibromyalji;
vücutta yaygın ağrı, yorgunluk, halsizlik, tutukluk ve vücudun bazı noktalarında hassas noktalarla karakterize olan ve sebebi bilinmeyen eklem dışı romatizmal bir hastalıktır.
Fibromiyalji hastalığında ağrı yaşam kalitesini düşürmektedir.Kaslarda, fibroz dokuda, bağlarda ve kirişlerde ağrı vardır. Sık rastlanan ve sebebi bilinmeyen bir kronik ağrı sendromudur.
Fibromyalji Sendromu (FMS) nda ağrılar, vücudun daha çok kullanılan boyun ve bel bölgesinde daha yoğun hissedilir. Omuz, dirsek, diz ve ellerde de ağrı olabilir.
Hastalar vücudunun bir tarafının diğer taraftan daha çok ağrıdığını ifade ederler. Uyku bozukluğu, sabahları yorgun kalkma, karın ve göğüs ağrısı, ellerde uyuşma, kabızlık, ishal, mide ağrısı, adet dönemlerinde ağrı, nefes almada zorlanma ve çok çabuk sinirlenme gibi bulgular da hastalığa eşlik eder.
Hastaların yarısında gerilim tipi baş ağrısı vardır. Sık idrara çıkma ve acil idrar yapma isteği sık görülen şikayetlerdir. Hasta, el ve ayaklarının şiş olduğundan yakınabilir. Ancak muayenede şişlik sıklıkla saptanamaz. Fibromiyalji Sendromu’nda çene eklemi ağrıları, kramplar ve kulak çınlamaları olabilir. Bazı hastalarda da depresyon ve benzeri şikayetler görülebilir.
Fibromiyalji (fibromyalgia) hastalarının büyük çoğunluğunda uyku problemleri vardır,derin uyku uyuyamazlar ve gece boyunca sık sık uyanırlar ve sabahları yorgun kalkarlar. Bazı hastalarda ise fazla uyku vardır.
Fibromiyalji sendromlu hastalarda, uykunun süresinden çok dinlendirici olmaması önemlidir. Uykusuzluk ve yorgunluk, keyifsizlik, ilgisizlik, dayanıklılık azalması ve tükenmişliğe yol açar.
Soğuk ve nemli hava fibromiyalji sendromunda şikayetleri artırır. Sıcak- kuru hava, masaj, spor aktiviteleri ve tatil semptomları azaltabilir.
Ruh halindeki değişiklikler, FMS’nda sık görülen bir bozukluktur. Hastaların çoğunda bir hüzün, bir yıkılmışlık vardır. Hastaların 1/4’de belirgin bir depresyon bulunur. Ancak hastaların çoğunda depresyona ait belirtiler vardır,hastalar aynı zamanda asabi ve tahammülsüz insanlardır.
Ayrıca cinsel isteksizlik ve erken boşalma görülebilir. Cinsel isteksizlik özellikle kadınlarda aile içi huzuru bozacak kadar şiddetli olabilir.
Fibromyalji tanısı kolay değildir,sıklıkla kronik ağrı öyküsü ve hassas noktaları ortaya çıkaran fizik muayene ile konulur. Bu öykü en az 3 aydan beri sürmekte olan vücudun üst ve alt yarısında yer alan ağrıyı da içermelidir. Fizik muayene 18 adet daha önce tanımlanmış hassas noktanın 11 tanesinde ağrı olduğunu göstermelidir. Yakınmayı açıklayacak fiziksel bulgunun olmaması beklenmekle birlikte bölgesel ve sistemik hastalıkların ayırıcı tanısının yapılabilmesi için ayrıntılı muayene yapılması önemlidir.
Fibromyalji sendromunun kesin bir tedavisi olmamakla birlikte;uygulanan tedavi yöntemleri ile hastaların ağrıyı daha az algılaması ve yaşam kalitelerini yükseltmeleri mümkün olur.
Fibromiyalji hastalığında hasta eğitimi önemlidir.Uzun süreli oturma, ayakta durma, stress, uzun süreli yazı yazma, ağırlık kaldırma, kolların gergin pozisyonda çalışma yüzeyinde bulunması vb etkenler hastalığın belirtilerini arttırabilir.
Fibromiyalji sendromu tedavisinde kullanılan ilaçlar, ağrıyı azaltmak, yorgunluğu gidermek, uykuyu düzenlemek ve depresyonu tedavi etmek amacıyla kullanılır. Bunun dışında hassas noktalar üzerine lokal enjeksiyonlar da yapılabilir.
Egzersiz, yumuşak doku romatizmalarında tedavi ve korunma yöntemidir. Özellikle gevşeme egzersizleri, germe egzersizleri, kardiyovasküler kondüsyon egzersizleri, düşük yoğunlukta yürüyüş, yüzme ve bisiklete binme, su aerobiği gibi aktiviteler faydalıdır.
Fizik tedavi uygulamalarında ise sıcak uygulama, derin ısıtıcılar ve ağrı kesici özelliği olan elektriksel stimülasyon ve masaj ile olumlu sonuçlar alınmaktadır. Kaplıca kürleri de önerilir.
Fiziksel ve ruhsal travmalar, ekonomik kayıplar, bir yakının kaybedilmesi, enfeksiyon hastalıkları, hormonal bozukluklar fibromiyalji sendromuna sebep olabilir. Ayrıca genetik faktörlerin de hastalığın gelişiminde rolü vardır. İklimin fibromiyalji sendromu gelişiminde etkisi yoktur, ancak soğuk ve nemli hava fibromiyalji sendromunda şikayetleri artırır.
Aşağıdaki konuları da incelemek isteyebilirsiniz:
Kuru iğne tedavisi Kronik Ağrı
Kas spazmı Miyofasyal Ağrı Sendromu
İlgili yayınlar:
http://www.webmd.com/fibromyalgia/
https://medlineplus.gov/fibromyalgia.html
https://www.womenshealth.gov/publications/our-publications/fact-sheet/fibromyalgia.html
http://www.rheumatology.org/I-Am-A/Patient-Caregiver/Diseases-Conditions/Fibromyalgia
